سلام بچهها، امیدواریم حال همگیتون عالی باشه و تا امروز مسیر پیشرفت مناسبی رو طی کرده باشین؛ ما برگشتیم با یه مقاله دیگه از ریکومگ. تو این سری از مقالمون می‌خوایم درباره طیف یا محدوده رنگ صحبت کنیم، بحث امروزمون رو با پرسیدن یه سوال شروع می‌کنیم؛ بنظر شما رنگ مانیتور و تلویزیون یکسان هست؟
در جواب این سوال باید بهتون بگیم که نه. تا به حال با خودتون فک کردین چرا یه تصویر یکسان توی صفحه نمایش‌های مختلف، متفاوت بنظر میرسه؟ اگه به این موضوع فکر کردین پس شما به خوبی متوجه تفاوت رنگ توی صفحه نمایش‌های مختلف شدین.
برای تست پیشنهاد می‌کنیم یه ویدیوی یوتیوب رو توی تلفن همراه و رایانه شخصیتون باز کنین، این کار باعث میشه تا به خوبی متوجه این تفاوت رنگ بشین. پس در جواب این سوال که چرا صفحه نمایش‌های مختلف، رنگ‌های متفاوتی دارن باید بگیم که همه چیز مربوط به طیف رنگی هست. برای این که نگاه دقیق‌تری به بحث طیف رنگی داشته باشیم، تا آخر این مقاله باهامون همراه باشین.
چشم ما آدم‌ها می‌تونه میلیاردها رنگ رو ببینه و کلی رنگ متفاوت از سایه‌های قرمز گرفته تا بی‌صداترین رنگ‌های آبی رو توی صفحه نمایش‌های مختلف تشخیص بده و در واقع اینجاست که طیف یا محدوده رنگی وارد عمل میشه. طیف رنگی یه صفحه نمایش به معنی محدوده رنگ‌هایی هست که این صفحه نمایش خاص تولید می‌کنه.
برای مثال بیشتر صفحه نمایش‌های تلفن همراه می‌تونن حدود ۱۶.۷ میلیون رنگ تولید کنن که این تعداد به مراتب کمتر از رنگ‌هایی هستن که چشم ما درک می‌کنه. تحقیقات نشون داده طیف رنگی صفحه نمایش‌های تلفن همراه محدود هست؛ چون صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند نمی‌تونه هر رنگی رو تولید کنه و همین موضوع در مورد صفحه نمایش کامپیوتر و تلویزیون هم صدق می‌کنه.
مقاله پیشنهادی ریکولی: تفاوت صفحه نمایش ۴K و Ultra HD
همه مانیتورها طیف رنگی یکسانی ندارن؛ به عنوان مثال جایی که بیشتر نمایشگرها می‌تونن ۱۶.۷ میلیون رنگ تولید کنن، همه مانیتورها نمی‌تونن همون ۱۶.۷ میلیون رنگ رو تولید کنن. پس نمایشگرهای مختلف رنگ‌ها رو به روش‌های مختلفی تولید می‌کنن و همین موضوع باعث میشه تا دو تا مانیتور مختلف، رنگ‌های متفاوتی رو برای یه محتوای یکسان نمایش بدن.
در واقع این ناتوانی نمایشگرها تو تولید رنگ‌های یکسان باعث شده تا مشکل بزرگی برای عکاس‌ها و فیلم‌بردارها ایجاد بشه. اما ممکنه این سوال برای شما پیش بیاد که چجوری مطمئن بشیم که عکس‌هایی که با دوربین گرفته میشن توی همه نمایشگرها به شکل یکسان نمایش داده میشن؟ باید بگیم که جواب این سوال شما طیف رنگی استاندارد هست.
گستره رنگی یه نمودار سه بعدی مثلثی شکل هست که مختصات لبه‌های مثلث به رنگ‌های قرمز، سبز و آبی هستن و ناحیه محصور شده به وسیله مثلث هم محدوده رنگ‌هایی هست که یه دستگاه می‌تونه نمایش بده. برای مثال رنگ‌های محصور شده به وسیله مثلث sRGB رنگ‌هایی هستن که یه مانیتور با پوشش‌دهی ۱۰۰ درصد sRGB می‌تونه اون‌ها رو تولید کنه. البته باید توجه کنین که هیچ طیف رنگی استانداردی نمی‌تونه تموم رنگ‌هایی که چشم ما می‌بینه رو باز تولید کنه. خب در ادامه این بخش می‌خوایم انواع طیف رنگی استاندارد رو بهتون معرفی کنیم.
برای حل مشکل نمایشگرهای مختلف که درجه‌های متفاوتی از یک رنگ رو تولید می‌کنن، کمیسیون بین المللی الکتروتکنیکی(IEC) یه طیف رنگی استاندارد به نام Standard RGB یا به اختصار sRGB معرفی کرد. در واقع طیف رنگی استاندارد RGB یه مجموعه رنگ یکسان توی همه نمایشگرها برای نمایش عکس‌ها و ویدیوها تعریف کرد.
البته تحقیقات نشون میده که همه نمایشگرها نمی‌تونن طیف رنگی sRGB رو به طور کامل تولید کنن و حتی ممکنه بعضی از رنگ‌ها تو انواع مختلف صفحه نمایش‌ها متفاوت بنظر برسه؛ اما از اونجایی که طیف رنگی استاندارد sRGB توی بیشتر نمایشگرها رعایت میشه یسری تفاوت جزئی هست که ممکنه نمایش عکس و ویدیو رو متفاوت کنه.
پس موقع خرید مانیتور حتما به این موضوع توجه کنین که نمایشگر انتخابی شما چه مقدار از طیف رنگی sRGB رو پوشش میده. برای مثال نمایشگری که فقط ۷۰ درصد وسعت sRGB رو پوشش میده، در مقایسه با نمایشگری که ۱۰۰ درصد وسعت sRGB رو پوشش میده، تعداد محدودتری از رنگ‌ها رو تولید می‌کنه.
خبر خوش اینه که درسته تا چند سال پیش نمایشگرها به دلیل محدودیت فنی امکان نمایش هر رنگی رو نداشتن؛ اما در حال حاضر نمایشگرهای مدرن می‌تونن پوشش ۱۰۰ درصدی sRGB رو به طور کامل رعایت کنن. در واقع نمایشگرهای مدرنی وجود داره که می‌تونن رنگ‌های خیلی بیشتری نسبت به یه صفحه نمایش معمولی تولید کنن و همین جاست که مفهوم طیف رنگی مشخص میشه.
درسته که sRGB طیف رنگی استاندارد هست؛ اما محدوده تولید رنگ اون کمتر از حد مطلوب هست. پس همین موضوع باعث میشه تا رنگ‌ها تو طیف sRGB یکم بی‌صدا و غیرواقعی بنظر برسن که این اتفاق یه مشکل بزرگ برای صنعت چاپ هست؛ چون رنگ‌ها تو طیف sRGB بعد از چاپ کسل کننده و بی‌جون بنظر می‌رسن.
برای غلبه به این محدودیت شرکت ادوبی تو سال ۱۹۹۸ یه طیف رنگی جدید به نام Adobe RGB معرفی کرد. Adobe طیف رنگی خودش رو در رقابت با sRGB توسعه داد تا اینکه Adobe RGB تبدیل به طیف رنگی استاندارد شد؛ اما متاسفانه به دلیل محدودیت‌های فنی فناوری نمایشگرها تو سال ۱۹۹۸، طیف استاندارد Adobe RGB به ندرت مورد استفاده قرار می‌گرفت.
اما این روزها طیف رنگی گسترده Adobe RGB توی صنعت چاپ به عنوان طیف رنگی استاندارد استفاده میشه و رنگ‌های واضح‌تری نسبت به sRGB پوشش میده. در حالی که sRGB و Adobe RGB تعداد رنگ‌های یکسانی دارن، Adobe RGB می‌تونه حدود ۵۰ درصد از طیف مرئی رو پوشش بده؛ یعنی طیف رنگی متنوع‌تری داره. خوشبختانه بیشتر نمایشگرهای امروزی هر دو طیف رنگی sRGB و Adobe RGB رو پوشش میدن.
برای مثال اگه نمایشگری پوشش رنگیش شامل ۱۰۰ درصد sRGB و ۹۰ درصد Adobe RGB باشه؛ به این معنی هست که این نمایشگر می‌تونه هر رنگی رو تو طیف رنگی sRGB تولید کنه و حتی می‌تونه حدود ۹۰ درصد از رنگ‌ها رو تو محدوده Adobe RGB هم پوشش بده.
در واقع یه نمایشگر حرفه‌ای باید طیف رنگی وسیعی رو پوشش بده؛ پس اگه شما دنبال خرید یه مانیتور حرفه‌ای هستین حتما به پوشش‌دهی طیف رنگی Adobe RGB اون توجه کنین؛ چون تقریبا همه مانیتورهای حرفه‌ای ۱۰۰ درصد sRGB رو پوشش میدن و تنها تفاوت اون‌ها تو پوشش‌دهی Adobe RGB هست.
انجمن مهندسی تصویرهای متحرک تلویزیون، DCI-P3 رو به عنوان طیف رنگی استاندارد سینما معرفی کرد و همین موضوع باعث شد تا فیلم‌سازها در طی فیلم‌برداری از دوربین‌هایی با قابلیت DCI-P3 استفاده کنن تا مطمئن بشن فیلم‌هاشون همین طور که فیلم‌برداری میشه توی صفحه نمایشگرهای بزرگ نمایش داده میشه.
در واقع تمام پروژکتورهای سینما قادر به باز تولید ۱۰۰ درصد طیف رنگی DCI-P3 هستن و DCI-P3 نمونه دیگه‌ای از طیف رنگی گسترده هست؛ چون رنگ‌های اون ۲۵ درصد گسترده‌تر از sRGB هست. پس حرفه‌ای‌ها DCI-P3 رو به دلیل داشتن رنگ‌های واقعی‌تر و زنده‌تر به سایر نوع‌های طیف رنگی استاندارد ترجیح میدن.
خب تا اینجای کار درباره طیف رنگی استاندارد و انواع اون صحبت کردیم؛ شاید درک انواع طیف رنگی استاندارد و جزئیات اون‌ها کمی سخت بنظر برسه، اما نیازی به حفظ کردن این مطالب نیست و فقط تلاش کنین تا کمی با اون‌ها آشنا بشین.
درسته ما طیف‌های رنگی استاندارد دیگه‌ای هم داریم؛ اما خوشبختانه تموم کامپیوترهای دیجیتال ۳ تا طیف رنگی sRGB، Adobe RGB و DCI-p3 رو پوشش میدن. پس اگه موقع خرید مانیتور خواستین هزینه بالایی صرف کنین به مقدار Adobe RGB و DCI-P3 توجه کنین و در غیر اینصورت دنبال مانیتوری با پوشش‌دهی ۱۰۰ درصدی sRGB باشین. مرسی که مثل همیشه با ریک‌مگ همراه بودین؛ منتظر نظرات و سوالاتون تو بخش کامنت هستیم.
